D türü yetki belgesi Otobüsle tarifeli veya tarifesiz yurtiçi yolcu taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilerin alması zorunlu olan yetki belgesidir.

Taşımanın şekline göre D1, D2, D3 ve D4 olarak türlere ayrılır.

D1 yetki belgesi Ticari ve tarifeli olarak yapacaklara yapacaklara verilir.

D1 Yetki belgesi almak veya yenilemek isteyenlerin faal vergi mükellefi olmaları, şarttır.

D1 yetki belgesi için başvuranların en az, toplam 150 adet koltuk kapasitesine ve 60.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.

D1 yetki belgesi eki taşıt belgesine kaydedilecek taşıtların, şoförü dahil en az 25 koltuk kapasitesine sahip otobüs olması şarttır.

D1 Yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek taşıtlardan, asgari kapasiteyi sağlayacak sayıda özmal otobüsün ilk başvuru ve faaliyet süresince 10 yaşından büyük olmaması şarttır.

D1 yetki belgesi eki taşıt belgesine, özmal otobüs cinsi taşıt sayısının 3 katını geçmemek üzere ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş sözleşmeli otobüs cinsi taşıtlar kaydedilebilir.

Sözleşmeli taşıt kullanım oranı hesabında D1 yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı her özmal küçük otobüs (minibüs) ve otobüs için, aynı cinsten küçük otobüs (minibüs) ve otobüs cinsi taşıt/taşıtlar, dikkate alınır.

D1 yetki belgesi sahipleri, unvan veya varsa kısa unvanlarını faaliyetlerinde kullanacakları 4 veya daha fazla tekerlekli olan taşıtlarının en az bir yerine görülebilecek şekilde yazdırmak zorundadırlar. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 3 uyarma verilir.

D1 yetki belgesi sahipleri, yapacakları düzenli yolcu taşımacılığı faaliyetinde, onaylı zaman tarifesinde belirtilen saatteki sefere göndereceği taşıtın plakası ve ATS bilgileri, taşıtta görevli personel bilgileri ile birlikte yolculara ait, 36 ncı maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ile 38 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen bilgileri, seyahat başlayıncaya kadar, seyahati yapamayan veya tamamlamayan yolcu bilgilerinin ise, bu durumun meydana geldiği saatten en geç 30 dakika sonrasına kadar Bakanlığın U-ETDS sistemine işlemek/iletmek zorundadırlar. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 10 uyarma verilir.

D1 yetki belgesi sahiplerinin, en az birer adet üst düzey yönetici ve orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaları veya bu nitelikleri haiz kişileri istihdam etmeleri, istihdam edilen/edilecek mesleki yeterlilik belgesi sahibi kişilerin, yetki belgesi sahibinin çalışanı olduğuna dair Sosyal Güvenlik Kurumundan alınmış belge ile bunlardan yabancı uyruklu olanlar için ayrıca noter onaylı pasaport örneği ve oturma izninin bulunması, zorunludur.

D1 yetki belgesi sahipleri, mevcut hatları için belirlenmiş güzergahları dışına çıkmamak şartıyla, iliçinde 22:01 ile 04:59 saatleri dışında yolcu taşıyamaz.

D1 yetki belgesi alanlar, yetki belgesinin verildiği tarihten itibaren doksan gün içinde firmalarına ait sürekli faal olacak bir internet sitesi kurmak, bu sitelere erişim adresini Bakanlığa bildirmek, kurulacak sitede geçerli hat, güzergah, ücret ve zaman tarifeleri, şube ve acente ile kendilerine ait iletişim ve benzeri bilgilere yer vermekle, bu bilgilerden herhangi birisinin değişmesi halinde ise en geç 24 saat içinde değişen bilgileri güncellemekle yükümlüdürler. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 5 uyarma verilir.

D1 yetki belgesi sahipleri, belirlenmiş olan ve hat çizelgesinde kayıtlı taşıma hattı ve/veya taşıma güzergahına yasal mücbir sebepler dışında uymak zorundadır. Bakanlıkça düzenlenecek hat çizelgesi elektronik belge olarak da düzenlenebilir. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 5 uyarma verilir.

D1 yetki belgesi sahiplerine yurtiçi tarifeli taşımalarda kullanabileceği kayıtlı taşıtların karşılayacağı kadar taşıma hattı verilir. D1 yetki belgesi sahiplerine ilk defa verilecek hatlar, dört aylık olarak düzenlenir. Düzenlenen hatlar, seferlerin doluluk oranları ve verimliliği gözetilerek uzatılır, azaltılır veya kaldırılır.

D1 yetki belgesi sahiplerinin bir yerleşim yerine yönelik taşıma hatlarında yapacağı birden fazla sefer için, faaliyette bulunacağı taşıma hattının mesafesi, taşıt belgesinde kayıtlı taşıt sayısı, sefer başına ortalama yolcu sayısı, doluluk oranı ile mola, ara duraklar ve/veya gümrükte geçen süreler de dikkate alınarak günlük, haftalık ve/veya aylık toplam sefer sayısı belirlenir. Yetki belgesi sahibine verilmiş hat sayısı ile bu hatlardaki seferleri karşılayacak taşıt sayısının kaybedilmesi halinde, mevcut taşıt sayısına göre yapabileceği hat ve sefer sayısının yeniden belirlenmesi zorunludur.

D1 yetki belgesi sahiplerinin, Taşıma hattı ve hattaki güzergah tespitinde faaliyette bulunmak istedikleri taşıma hattı ve güzergahındaki, kalkış, ara durak ve varış noktalarının, T1 veya T2 yetki belgeli yolcu terminallerinden yapılması esastır.

D1 Yetki belgesi sahiplerinin; merkezi adres, şube veya acentelerinin bulunduğu, seferlerin kalkış, ara durak ve varış noktalarında en az bir yolcu terminaline bağımsız olarak veya birlikte sahip olmaları veya bu terminalin kullanma hakkını haiz olmaları gerekmektedir.

T1 veya T2 yetki belgesi bulunmayan noktalar ile yolcu terminallerinde yer bulunmaması veya terminal işletmecileri tarafından yer tahsis edilmemesi/edilememesi hallerinde, ilgili mahalli makamlarca yolcuların asgari ihtiyaçlarını karşılayacak fiziki şartları haiz bir yer tahsis edilmiş veya belirlenmiş olması ve bu yerlerle ilgili mahalli makamlarca düzenlenen resmi belgenin yetki belgesi sahibi tarafından Bakanlığa sunulması gerekmektedir.

Terminalde yer olmaması veya mahalli makamlarca uygun bir yer tahsis edilmemesi/edilememesi halinde, aynı alt bentteki hususlar sağlanıncaya kadar, ilgili ilin mülki idare amirinin vereceği yer izni ve bu izne ilişkin Bakanlığın onayı ile bu yer, kalkış/ara durak/varış yeri olarak değerlendirilir.

D1 yetki Belgesi sahipleri iliçi iki nokta arası için taşıma hattı düzenlenmez.

D1 Yetki belgesi sahibinin, yönetmelikte belirtilen esaslara göre hat ve güzergah almış olması ve Düzenlenmiş hat/hatlarda belirtilen noktalara göre, ücret ve zaman tarifelerinin, 56 ncı ve 57 nci maddelere göre hazırlanması, gerekmektedir.

D2 yetki belgesi Ticari ve tarifesiz olarak yapacaklara yapacaklara verilir.

D2 Yetki belgesi almak veya yenilemek isteyenlerin faal vergi mükellefi olmaları, şarttır.

D2 yetki belgesi için başvuranların en az, toplam 75 adet koltuk kapasitesine ve 30.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır. Ancak, sadece engelli ve diyaliz hastalarını taşımak üzere D2 yetki belgesi almak için başvuran gerçek ve tüzel kişilerden, en az 1 adet otobüs dışında asgari kapasite şartı aranmaz ve bunlardan yalnızca 1 adet taşıtı bulunanlar için yetki belgesi ücretlerinde %75 indirim uygulanır.

D2 Yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek taşıtlardan, asgari kapasiteyi sağlayacak sayıda özmal otobüsün ilk başvuru ve faaliyet süresince 10 yaşından büyük olmaması şarttır.

D2 yetki belgesi eki taşıt belgesine, özmal otobüs cinsi taşıt sayısının 2 katını geçmemek üzere ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş sözleşmeli otobüs cinsi taşıtlar kaydedilebilir.

Sözleşmeli taşıt kullanım oranı hesabında D2 yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı her özmal küçük otobüs (minibüs) ve otobüs için, aynı cinsten küçük otobüs (minibüs) ve otobüs cinsi taşıt/taşıtlar, dikkate alınır.

D2 yetki belgesi sahipleri, unvan veya varsa kısa unvanlarını faaliyetlerinde kullanacakları 4 veya daha fazla tekerlekli olan taşıtlarının en az bir yerine görülebilecek şekilde yazdırmak zorundadırlar. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 3 uyarma verilir.

D2 yetki belgesi sahipleri, yetki belgesi eki taşıt belgelerinde kayıtlı taşıtlarını, taşıtın kayıtlı olduğu yetki belgesi kapsamı dışında ve/veya yetki belgesi olmayan gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetleri için kullandıramazlar. Buna uymayan yetki belgesi sahiplerine 50 uyarma verilir ve ihlalde kullanılan taşıt/taşıtlar yetki belgesi eki taşıt belgesinden resen düşülür ve düşüm tarihinden itibaren 6 ay geçmeden yeniden herhangi bir yetki belgesi eki taşıt belgesine eklenemez. 1 takvim yılı içerisinde düzenlenen uyarmalardan ilk tebliğ edilenin, tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gün sonrasından başlamak üzere, toplamda tebliğ tarihine bakılmaksızın beş kez uyarma düzenlenmesi halinde, taşıtın/taşıtların kayıtlı olduğu yetki belgesi iptal edilir. İptal edilen yetki belgesi sahiplerine, 6 ay geçmeden aynı tür yetki belgesi düzenlenmez.

D2 yetki belgesi sahipleri, yapacakları arızi, grup veya mekik seferlerinde, sefere göndereceği taşıtın plakası ve ATS bilgileri, taşıtta görevli personel bilgileri ile birlikte yolculara ait, 37 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen bilgileri, seyahatin başlangıç saatinden en geç 1 saat öncesine, seyahati yapamayan veya tamamlamayan yolcu bilgilerinin ise, bu durumun meydana geldiği saatten en geç 30 dakika sonrasına kadar Bakanlığın U-ETDS sistemine işlemek/iletmek zorundadırlar. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 10 uyarma verilir.

D2 yetki belgesi sahipleri en az birer adet orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaları veya bu nitelikleri haiz kişiyi istihdam etmeleri, istihdam edilen/edilecek mesleki yeterlilik belgesi sahibi kişilerin, yetki belgesi sahibinin çalışanı olduğuna dair Sosyal Güvenlik Kurumundan alınmış belge ile bunlardan yabancı uyruklu olanlar için ayrıca noter onaylı pasaport örneği ve oturma izninin bulunması, zorunludur. Ancak belirtilen şartın sağlanamaması veya sonradan kaybedilmesi halinde; yetki belgesi sahiplerinden kamu tüzel kişiliğine sahip olanların en geç bir yıl, diğerlerinin ise bu eksikliği otuz gün içinde ve son kırkbeş gününü herhangi bir yetki belgesi sahibi tarafından istihdam edilmemiş kişi/kişiler ile sağlamaları şarttır. Muhalefet eden yetki belgesi sahiplerine, idari para cezası uygulanır.

D2 yetki Belgesi sahipleri iliçi iki nokta arası için taşıma hattı düzenlenmez.

D3 yetki belgesi Hususi taşımacılık faaliyetinde bulunarak, kendi personelinin taşımasını yapacaklara verilir.

D3 Yetki belgesi almak veya yenilemek isteyenlerin gerçek kişiler hariç faal vergi mükellefi olmaları, şarttır.

D3 yetki belgesi için başvuranların en az, 1 adet özmal otobüse sahip olmaları şarttır.

D3 yetki belgeleri ile ilgili olarak Yalnız özmal taşıtlar kaydedilir.

D3 Yetki belgesi eki taşıt belgelerine kaydedilecek taşıtlardan, asgari kapasiteyi sağlayacak sayıda özmal otobüsün ilk başvuru ve faaliyet süresince 10 yaşından büyük olmaması şarttır.

D3 yetki belgesi eki taşıt belgelerine ticari veya hususi otobüsler kaydedilir.

D3 yetki belgesi talep edenlerden, Ticari olarak faaliyette bulunmak üzere, veya yenilemek isteyen kişilerin T.C. kimlik numarası beyanları veya yabancı uyruklu kişiler için noter onaylı pasaport örnekleri ile temsil ve ilzama yetkili olanların noterden onaylı imza sirkülerleri, Ticaret odaları veya ticaret ve sanayi odaları veya esnaf ve sanatkarlar odaları veya ziraat odalarından birine kayıtlı olunduğunu gösteren belge ve Ticaret veya ticaret ve sanayi odalarına kayıtlı olanlar için Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi/gazeteleri, belgeleri istenilmez.

D3 yetki Belgesi sahipleri iliçi iki nokta arası için taşıma hattı düzenlenmez.

D4 yetki belgesi Ticari olarak, taşıma mesafesine bakılmaksızın iliçi ve 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası tarifeli ve tarifesiz olarak yapacaklara verilir.

D4 yetki belgesi için başvuranların en az, 1 adet otobüsle asgari kapasiteye ve tüzel kişiliklerin 5.000 Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.

D4 yetki belgeleri ile ilgili olarak Yalnız özmal taşıtlar kaydedilir.

D4 yetki belgeleri için Karayolları Taşıma Yönetmeliğin getirdiği sorumluluk, yükümlülük ve yetki belgesi alma zorunluluğu dikkate alınarak Bakanlığın, seyahatin başladığı ve seyahatin bittiği illerde taşınacak yolcu bakımından arz/talep dengesi ile kullanılacak güzergâh ve kalkış/varış noktaları ile o ildeki mevcut diğer taşımacıların trafik bakımından taşıma düzenini etkilemeyeceğine dair alacağı karara istinaden düzenlenir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususlar Bakanlıkça düzenlenir.

Sadece tarifesiz taşımacılık yapmak üzere D4 yetki belgesi düzenlenemez. Düzenlenmiş olan yetki belgelerinde geçerli bir hattının bulunması şarttır.

Adlarına D4 yetki belgesi düzenlenen gerçek veya tüzel kişiler, merkezi adresini, faaliyette bulundukları ilin dışındaki bir ile taşıyamazlar.

Sadece 1 adet otobüsle D4 yetki belgesi alacak olan gerçek kişiler için yetki belgesi ücretinde % 75 indirim uygulanır.

D4 yetki belgesi eki taşıt belgelerine, merkezi işyeri adresinin bulunduğu ilin plakasına kayıtlı en fazla 10 adet otobüs kaydedilir.

D4 yetki belgesi sahiplerine tarifeli taşımalar için asgari bir hat verilir. Daha fazla verilecek hat sayısı, Bakanlıkça belirlenir.

D4 yetki belgeleri hariç, iliçi iki nokta arası için taşıma hattı düzenlenmez.